قرني در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينکه هر جا صحبت از امام مجتبي (ع) مي‌شود، مسأله صلح آن حضرت با معاويه هم مطرح مي‌شود، اظهار مي‌کند: اگر نگوييم از اصلي‌ترين مسائل، يکي از اصلي‌ترين مسائل زندگي امام حسن مجتبي (ع) مسأله صلح آن امام با معاويه است. اين مهم نيازمند بررسي و تبيين فني‌تر و دقيق‌تر است.
وي مي‌افزايد: بايد بدانيم و به ياد داشته باشيم که امامت يک عنواني است که به اقتضاي شرايط و زمينه‌هاي مختلف اقتصادي، نظامي، سياسي، فرهنگي، اخلاقي بروزها و ظهورهاي متفاوتي دارد. ممکن است که يک امام در طول زندگي‌ خود امامت‌هاي متفاوتي را بروز دهد و امام ديگر، نوع ديگري از امامت را با توجه به شرايط زمان و مکان خود انتخاب کند.
قرني در ادامه سخنان خود در تشريح چرايي و کيفيت صلح امام حسن (ع) به خاطره‌اي در اوايل انقلاب اسلامي ايران اشاره و اظهار مي‌کند: در اوايل پيروزي انقلاب يکي از دوستان کويتي‌ام که مجله‌اي را در کويت منتشر مي‌کرد، به ايران آمد. از من خواست که مقدمات مصاحبه‌اي فرهنگي با مرحوم علامه طباطبايي (ره) را براي او فراهم کنم. خدمت مرحوم علامه رفتيم و مصاحبه مفصلي در زمينه‌هاي مختلف فرهنگي با موضوعات مختلف حديث، کلام، فقه، اصول، تاريخ و حکمت شکل گرفت و در آن نظريات تشيع در حوزه‌هاي مختلف بيان شد.
وي مي‌افزايد: مصاحبه ادامه داشت تا اينکه به مسأله امامت و قضيه امامت امام مجتبي (ع) رسيد. دوست کويتي من پرسيد؛ «شما درباره صلح امام مجتبي (ع) چه نظري داريد و آن را چگونه توجيه مي‌کنيد؟» مرحوم علامه که در طول مصاحبه با اشتياق و با سعه صدر به سؤالات پاسخ مي‌داد، با شنيدن اين پرسش برافروخت و متشنج شد. چند دقيقه‌اي جرأت حرف زدن نداشتيم. پس از دقايقي علامه فرمودند: «آقا، آقا، آقا! مثل اينکه امام حسن مجتبي (ع) در زندگي و در امامتش مرکتب خلافي شده و در طول تاريخ هر کسي به نوعي مسأله را توجيه کرده و حالا هم نوبت به من رسيده که من چگونه آن را توجيه کنم. اين چه سؤالي است که مطرح مي‌کنيد؟ واي بر ما که امام مجتبي (ع) در بين شيعه يک چهره مظلوم و نعوذبالله گنه‌کار است که عملکردش احتياج به توجيه دارد.»
قرني در بيان ادامه اين سخن خود مي‌افزايد: همراه با دوست روزنامه‌نگار کويتي‌ام به علامه عرض کرديم که شما در اين باره توضيح بفرماييد تا مقداري زنگارزدايي و غبارروبي شود. علامه فرمود: «مظلوميت امام حسن (ع) به اين نيست که قبرش چراغ و گنبد و بارگاه ندارد. ما تا اسم مظلوميت امام مجتبي (ع) را مي‌آوريم، مسأله قبر و زائر و چراغ و فرش و گنبد را مطرح مي‌کنيم.» اين بيان علامه قابل تعمق است. قبول نمي‌کنم در بين شيعيان کسي باشد که بپذيرد مثلاً؛ امام رضا (ع) به خاطر داشتن گنبد و مزار و فرش و چراغ امتياز بيشتري از امام مجتبي (ع) دارد. کسي تصور اين معنا را نمي‌کند. به هر حال علامه در ادامه سخنان خود فرمودند که؛ «مظلوميت امام مجتبي (ع) به اين است که آن حضرت بين ما شيعيان هم يک چهره متهم است.»

* در شرايط مختلف امام علي (ع) صبر و امام حسن (ع) صلح کرد

قرني نوع شرح صلح امام حسن (ع) با معاويه از زبان علامه طباطبايي را اين‌گونه توضيح مي‌دهد: علامه به ما جوابي دادند که به نظر من بهترين جواب به پرسش مطرح شده است. مرحوم علامه فرمود: «امامت چه براي يک امام چه براي امامان متعدد، تحت تأثير شرايط خاص، بروزهاي به‌خصوص دارد. اميرالمؤمنين (ع) بعد از وفات پيامبر (ص) بر حسب آنچه در خطبه شقشقيه ‌فرمودند، صبر کردن را بهترين کار در آن زمان دانستند. امام علي (ع) فرمود: «ديدم عاقلانه اين است که صبر کنم» و صبر کرد. اميرالمؤمنين (ع) تحت شرايط خاص ديد که بايد صبر کند. بايد دست تسليم را بالا ببرد و بايد از ادعايي که در مسأله امامت و خلافت متني و عيني جامعه اسلامي داشت، دست بکشد. خودش فرمود که بايد عاقلانه صبر کنم و دست از ادعايم بردارم.»
وي در ادامه سخنان خود مي‌افزايد: مرحوم علامه گفت: «اميرالمؤمنين (ع) تحت شرايطي، دست تسليمش را بالا برد و حتي از نظر کيفيت، پشت سر خلفاي اول و دوم نماز خواند. پس نه تنها دست از ادعا برداشت؛ بلکه صميمانه ياري و کمک مي‌کرد و در مقاطع مختلف خودش و نزديک‌ترين يارانش حضور داشتند. سلمان زمان خلافت خليفه دوم فرماندار مدائن شد. هنگامي‌که حکم فرمانداري را گرفت، براي مشورت نزد امام علي (ع) رفت که اميرالمؤمنين (ع) ‌فرمود که بايد براي فرمانداري به مدائن برود. از نظر کميت هم در ‌25 سال اين شرايط را پذيرفت و تحمل کرد.»

قرني ادامه مي‌دهد: علامه طباطبايي معتقد بود که هنگامي که امام حسن (ع) آتش‌بس با معاويه اعلام مي‌کند، ‌همان آتش‌بس را امام حسين (ع) هم امضا کرد. حتماً به ذهن برخي مي‌آيد که امام حسين (ع) آن زمان امام نبود و مسئوليت به عهده امام مجتبي (ع) بود؛ اما بعد از امام حسن مجتبي (ع)، امام حسين (ع) حدود 10 سال از 11 سالي که امامت کردند را در زمان حکومت معاويه گذراند و به همان عهدي که برادرش امضا کرده بودند، 10 سال در کنار برادرش و 10 سال هم پس از شهادت برادرش پايبند بود. به عبارت ديگر امام حسين (ع) عمل برادرش امام حسن (ع) را 20 سال و اميرالمؤمنين (ع) آن کار را 25 سال انجام دادند؛ اما کسي صحبت از صلح اميرالمؤمنين (ع) و صلح امام حسين (ع) نمي‌کند.

* نبايد امام حسن (ع) را چهره‌اي سازش‌کار معرفي کرد

وي به بيان بيش‌تر ديدگاه‌ علامه طباطبايي درباره صلح امام حسن (ع) مي‌پردازد و مي‌گويد: مرحوم علامه معتقد بود که همان کاري که امام مجتبي (ع) کرد، اميرالمؤمنين 25 سال آن را با کيفيت بيش‌تر انجام داد؛ ولي امام مجتبي (ع) در اين ميان متهم است و ـ العياذ بالله ـ در واژه‌هاي سياسي و فرهنگي جامعه خداي ناخواسته تصور مي‌کنيم که امام حسن (ع) يک چهره ليبرال بوده است. مرحوم علامه با بيان اين توصيف اشک در چشمانش حلقه زد و فرمود: «اگر از امام حسين (ع) در ذهن ما يک چهره پرخاش‌گر و ماجراجوي به اصطلاح امروزي انقلابي تداعي شود و از امام مجتبي (ع) يک چهره سازش‌گر با آن چهره تنوع‌طلب آنچنان، ما نه امام حسن (ع) را شناخته‌ايم و نه امام حسين (ع) را. همچنين درباره اميرالمؤمنين (ع) و امام حسين (ع) و امام حسن (ع) بايد گفت که امام اول شيعيان 25 سال از امامتش شرايط خاص خودش را داشت و 4 سال و 9 ماه و 18 روز امامتش شامل حکومت و جنگ‌هاي جمل، نهروان و صفين بود. و تمام اين فعاليت‌ها همه‌اش امامت است. امامت اميرالمؤمنين (ع) در 25 سال ابتدايي با 5 سال آخر هيچ تفاوتي نمي‌کند و در همه زمان‌ها امام است.»
قرني ادامه مي‌دهد: علامه طباطبايي معتقد بود که بروز امامت امام علي (ع) در 25 سال اول به شکل متفاوتي از بروز امامت در 5 سال پاياني بود و به عبارت ديگر امام حسين (ع) همان اميرالمؤمنين (ع) است در جنگ‌هاي صفين، جمل و نهروان و همچنين امام حسن (ع) همان اميرالمؤمنين (ع) است در آن 25 سال بعد از رحلت پيامبر (ص).

وي تأکيد مي‌کند: نمي‌خواهم قضاوت کنم؛ اما اگر ما باشيم و عواطف شخصي خودمان و سوال کنيم که آيا امامت اميرالمؤمنين (ع) در آن 25 سال سخت‌تر بود و يا در 5 سال آخر عمرش؟ ترديد ندارم که امامت امام علي (ع) در 25 سال ابتدايي به مراتب سخت‌تر بود.
اين سيره‌شناس و کارشناس ارشد مسايل ديني و مذهبي ادامه مي‌دهد: امام در موضوع امامت متعلق به خودش نيست. فکر او اسلام است و خودش را خرج اسلام مي‌کند. هيچ خواسته شخصي براي او مطرح نيست و مهم براي او اسلام و استمرار و عزت اسلام و حفظ اسلام و مکتب است. آنچه به جامعه اسلامي رسيده ـ چه شيعه و چه اهل سنت ـ ميراث امامان است. ما نبايد هيچ‌گونه امتيازبندي و نگاه معنادار به امام حسن مجتبي (ع) و ديگر امامان داشته باشيم؛ بلکه نگاه‌هاي ما بايد بر اساس معيارهاي کلامي، برهاني، قرآني، عرفاني و مبتني بر مبناي عقلي و نقلي تنظيم شود.
حجت‌الاسلام محمدحسين قرني در پايان سخنان خود اظهار مي‌کند: در آخر سخن خودم روايتي از پيامبر گرامي اسلام (ص) نقل مي‌کنم که در آن فرمود: «صلح حسنم براي اسلام، از آنچه آفتاب بر او مي‌تابد، نافع‌تر است.» اين فرمايش پيامبر (ص) است و به موضوع صلح امام حسن (ع) با معاويه بايد از اين منظر پرداخت

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: